Το περιστατικό με την
υποχρεωτική προσγείωση του συριακού αεροσκάφους στην Τουρκία, που εμπλέκει και
τη Ρωσία για αποστολή «στρατιωτικού υλικού», κλιμακώνει την αντιπαράθεση
Στο «κόκκινο» βρίσκεται πλέον σταθερά το θερμόμετρο
της έντασης στην τουρκο-συριακή μεθόριο, ενώ συντηρείται και η ανταλλαγή
αλληλοκατηγοριών μεταξύ Συρίας - Τουρκίας και Ρωσίας με αφορμή την υποχρεωτική
προσγείωση του συριακού πολιτικού αεροσκάφους «A320», την Τετάρτη το βράδυ, στο
αεροδρόμιο της Άγκυρας, με τον ισχυρισμό ότι μετέφερε «μη πολιτικό υλικό» από
τη Μόσχα προς τη Δαμασκό. Η εξέλιξη αυτή που έρχεται να προστεθεί στη σχεδόν
καθημερινή ρίψη οβίδων από το συριακό έδαφος προς το τουρκικό και τη σταθερή
απάντηση του τουρκικού πυροβολικού που συνεχίζεται από την περασμένη βδομάδα,
χωρίς, μέχρι στιγμής, να έχει απαντηθεί στο παραμικρό ούτε ένα από τα
ερωτηματικά που «συνοδεύουν» τις οβίδες αυτές, αφού δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο
ποιος βρίσκεται πίσω από τις επιθέσεις αυτές, με δεδομένο ότι στην περιοχή από
όπου εκτοξεύονται δρουν πολυπληθείς ομάδες ενόπλων αντικαθεστωτικών σε αρκετούς
από τους οποίους η Άγκυρα έχει προσφέρει καταφύγιο, ενώ έχει αναζωπυρωθεί και η
δράση του κουρδικού ΡΚΚ.
Το περιστατικό αυτό σηματοδοτεί μια σαφή κλιμάκωση
της έκφρασης των ενδο-ιμπεριαλιστικών διαγκωνισμών για τη διασφάλιση
μεγαλύτερου ερείσματος και μεριδίου ελέγχου στην πολύτιμη, γεωστρατηγικά και
ενεργειακά, ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Και για πρώτη φορά, τόσο
άμεσα, η Τουρκία έρχεται άμεσα αντιμέτωπη και με τη Ρωσία.
Η Μόσχα διαψεύδει την Άγκυρα, με τον Ρώσο υπουργό
Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, να αναφέρει ότι το φορτίο ήταν νόμιμο, δεν περιείχε
όπλα, αλλά «εξοπλισμό για συστήματα ραντάρ». Επιπλέον, οι ρωσικές αρχές
κατηγορούν την Τουρκία ότι «έβαλε σε κίνδυνο» τη ζωή Ρώσων πολιτών καθώς
περίπου 17 από τους συνολικά 37 επιβαίνοντες στο αεροσκάφος ήταν Ρώσοι. Από την
άλλη πλευρά, την ευκαιρία να ανεβάσουν τους τόνους και να εντείνουν τις πιέσεις
κατά της συριακής ηγεσίας άδραξαν, χωρίς καθυστέρηση, ΗΠΑ και Γαλλία, που
έσπευσαν να χαρακτηρίσουν και οι δύο απολύτως δικαιολογημένη και ενδεδειγμένη
την αντίδραση των τουρκικών αρχών, με τον Πρόεδρο Ολάντ, μάλιστα, να εξαίρει
την «αυτοσυγκράτηση» της τουρκικής πλευράς απέναντι στις «διαρκείς συριακές
προκλήσεις».
Πολλά τα προς διευκρίνιση σημεία
Η Τουρκία επιμένει να υποστηρίζει ότι το αεροσκάφος
μετέφερε παράνομα στρατιωτικό εξοπλισμό και υλικά που απαγορεύονται σε πτήσεις
της πολιτικής αεροπορίας, στρέφοντας τα πυρά της και κατά της Ρωσίας, καθώς τα
υλικά φέρονται να έφυγαν από ρωσικό εργοστάσιο. Αφήνει να διαρρεύσει ότι δεν
είναι η πρώτη φορά που αναγκάζει αεροσκάφος με προορισμό τη Συρία σε
προσγείωση, λόγω πληροφοριών μεταφοράς στρατιωτικού υλικού, επικαλούμενη
πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών, σε μία περίοδο που οι σχέσεις της με τη
Δαμασκό είναι εκρηκτικές.
Επίσης, η Άγκυρα εξακολουθεί να μη δίνει
λεπτομέρειες όσον αφορά το φορτίο του αεροσκάφους, το οποίο κατασχέθηκε,
δηλώνοντας ότι «συνεχίζονται οι έρευνες», αν και το συριακό υπουργείο
Εξωτερικών έχει επισταμένα ζητήσει να παρουσιάσει η Άγκυρα τα «ευρήματά» της. Η
Δαμασκός χαρακτήρισε «πειρατεία» την υποχρεωτική προσγείωση του αεροσκάφους,
μίλησε για σταθερά εχθρική τουρκική συμπεριφορά και παραβίαση των κανόνων
πολιτικής αεροπλοΐας, κατήγγειλε την κακοποίηση του πληρώματος από τις
τουρκικές αρχές και επιμένει, από την πλευρά της, ότι η Τουρκία ψεύδεται και
μέχρι στιγμής δε δίνει στη δημοσιότητα ούτε ένα από τα «ευρήματα πολεμικού
υλικού» που ισχυρίζεται ότι έχει.
Αντιδράσεις εντός Τουρκίας
Η απόφαση της τουρκικής βουλής που δίνει το πράσινο
φως για χερσαίες επιχειρήσεις του τουρκικού στρατού σε συριακό έδαφος, καθώς
και η ένταση μεταξύ Άγκυρας και Δαμασκού προκαλούν έντονες αντιδράσεις από την
τουρκική αντιπολίτευση. Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP) διατυπώνει ερωτηματικά
κατά πόσο η κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης θέλει μία επέμβαση
της Τουρκίας, σε συριακό έδαφος, προκειμένου να ακολουθήσει, δεδομένων και των
δηλώσεων στις οποίες καλεί σε αυτοσυγκράτηση μεν, σημειώνει δε ότι είναι έτοιμα
«σχέδια στήριξης της Τουρκίας».
Ο Κεμάλ Οκουγιάν, μέλος του ΠΓ του ΚΚ Τουρκίας, σε
άρθρο του σημειώνει ότι «μετά την παροχή πληροφοριών και βοήθειας στους
εξοπλισμούς, προς τους σουνίτες μαχητές, η Τουρκία άρχισε να πιέζει σημαντικά
το Συριακό Στρατό, ενεργοποιώντας το πυροβολικό της. Με τις επιθέσεις της
προσπαθεί να κερδίσει το προβάδισμα στον ακήρυχτο πόλεμο εκτός και αν η Συρία
απαντήσει». Οπως σημειώνει, «αν η Συρία απαντήσει στα πυρά, τότε αυτό θα
χρησιμοποιηθεί ώστε να κληθεί το ΝΑΤΟ στο παιχνίδι, πράγμα που εκτός από
ενδεχόμενες χερσαίες συγκρούσεις, αεροπορικές επιδρομές και επιβολή ζώνης απαγόρευσης
πτήσεων, θα αναδείξει διαφορετικές επιχειρησιακές στρατηγικές». Χαρακτηρίζει
«ψευδαίσθηση» το ότι ο πόλεμος δεν έχει ξεκινήσει και σημειώνει ότι ΗΠΑ και ΕΕ
ψάχνουν δρόμο εξόδου από τη Συρία, ώστε να ελαφρύνει το δικό τους βάρος και
αυτό «όπως φαίνεται κάνει το ΑΚΡ». Το ΚΚ Τουρκίας σημειώνει ότι πρέπει ο λαός
της χώρας να μπει εμπόδιο στα σχέδια της κυβέρνησης, δηλώνοντας την αντίθεσή
του στον πόλεμο.
Σε νέα φάση οι ενδο-ιμπεριαλιστικές τριβές
Είναι ξεκάθαρο, ήδη από την περασμένη βδομάδα, ότι
οι εξελίξεις στην τουρκο-συριακή μεθόριο, στην οποία προστέθηκε η εμπλοκή με το
αεροσκάφος, σηματοδοτεί ένα νέο ποιοτικό βήμα στην έκφραση των
ενδο-ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Ο κίνδυνος διάχυσης των συγκρούσεων έξω από
τα συριακά σύνορα στην ευρύτερη περιοχή και όχι μόνο στη συρο-τουρκική μεθόριο
είναι περισσότερο από προφανής.
Η υποχρεωτική προσγείωση του συριακού αεροσκάφους
αποτελεί απτή απόδειξη του σε πόσο εύθραυστη ισορροπία βρίσκονται οι σχέσεις
μεταξύ περιφερειακών και ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και το πόσο εύκολο είναι να
υπάρξει μια «σπίθα» που θα προκαλέσει συνολική έκρηξη και η οποία θα μπορούσε
να «παρασύρει» στη δίνη της πολύ περισσότερους «παίκτες» από όσο φανταζόμαστε
σήμερα, αν και ουδείς, ούτε από τους ιμπεριαλιστές αλλά ούτε από τις περιφερειακές
δυνάμεις, είναι πρόθυμος να εμπλακεί άμεσα στο λουτρό αίματος που λαμβάνει χώρα
στο συριακό έδαφος. Πόσο μάλλον που κάθε μέρα που περνά γίνεται φανερό ότι
εντός συριακού εδάφους έχουν εισέλθει τόσοι πολλοί ξένοι μαχητές μισθοφόροι -
κυρίως ισλαμιστές φονταμενταλιστές - που πλέον αρχίζουν και δυσφορούν ακόμη και
οι χρηματοδότες τους, όπως είναι οι πετρελαιομοναρχίες του Κόλπου ή η Τουρκία
που τους χρησίμευσε ως ορμητήριο, καθώς γνωρίζουν πολύ καλά, όπως έχει
αποδειχθεί και στο παρελθόν π.χ. στο Αφγανιστάν, ότι αυτού του είδους οι
δυνάμεις δεν είναι ποτέ «πιστοί σύμμαχοι».
Η ανακοίνωση της δημιουργίας μετώπου από τις
ισλαμιστικές οργανώσεις που δρουν εντός Συρίας και ανοιχτά, αρκετές από αυτές,
παραδέχονται ότι αποτελούνται από ξένους μαχητές, δεν ενθουσίασε τους, κατά τα
άλλα, «πρόθυμους υποστηρικτές των μαχητών της ελευθερίας». Η προοπτική
ανάδειξης μιας τέτοιας «ένωσης» δε σχετίζεται με τα σχέδια που εδώ και καιρό
έχουν απεργαστεί περί «ενότητας των αντικαθεστωτικών» ιμπεριαλιστικές δυνάμεις
και δεν διευκολύνει απαραίτητα μια κλιμάκωση της επέμβασής τους, που φυσικά
καμία σχέση δεν έχει με τα όσα προβάλλονται ως προάσπιση των «ανθρωπίνων
δικαιωμάτων» και της «δημοκρατίας». Αυτή αφορά στους σχεδιασμούς για το
γεωστρατηγικό έλεγχο της περιοχής και του τεράστιου πλούτου της από
μονοπωλιακούς ομίλους και στοχεύει προς το Ιράν. Η κριτική στάση απέναντι στο
αστικό καθεστώς της Συρίας (όπως παλιότερα με τον Μιλόσεβιτς στη Γιουγκοσλαβία
ή με τον Σαντάμ στο Ιράκ) δεν πρέπει να αποσπά από το κύριο, δηλαδή την νέα
εξελισσόμενη ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Συρία, που πληρώνει ο συριακός λαός με
ποτάμια αίματος.
Ε. Μ. - Α. Φ.
Αναδημοσίευση από εφημερίδα Ριζοσπάστης, 14
Οκτωβρίου 2012