Όταν αποτυχαίνει η έμμεση επέμβαση, μέχρι που μπορεί να φτάσει η Τουρκία;

Προς το τέλος του Σεπτέμβρη, η ένοπλη αντιπολίτευση στην Συρία έκανε ακόμα μια διακήρυξη για «επίθεση νίκης» - τουλάχιστον στο Χαλέπι. Παρά την προβολή από τα δυτικά ΜΜΕ, σύντομα, η πολυδιαφημισμένη επίθεση αποδείχτηκε φιάσκο. Το μεγαλύτερο μέρος της πόλης παρέμεινε στα χέρια των κυβερνητικών δυνάμεων, ενώ η ροή των ξένων ισλαμιστών δεν φάνηκε να μπορεί να κάνει κάτι το ιδιαίτερο, πέρα από το κρυφτοπολεμο σε μερικές συνοικίες της πόλης. Η τελική απόδειξη της αποτυχίας ήταν η τριπλή επίθεση με παγιδευμένα αυτοκίνητα στο κέντρο της πόλης. Συνήθως, οι ισλαμιστές - και στο Ιράκ προηγουμένως αλλά και στην Συρία πρόσφατα - καταφεύγουν σε επιθέσεις με αυτοκίνητα βόμβες όταν αποτυχαίνουν να ελέγξουν στρατιωτικά μία περιοχή. Τα προβλήματα των ενόπλων της αντιπολίτευσης να αντλήσουν εσωτερική στήριξη λ.χ. καταγράφονται πια και στον δυτικό τύπο:

http://www.nytimes.com/2012/10/04/world/middleeast/syria-rebels-press-harder-to-gain-more-fighters.html

Η αποτυχία είχε και ευρύτερες διαστάσεις, καθώς η καλλιέργεια υστερίας μέσα από τα δυτικά και τα μοναρχικά αραβικά ΜΜΕ άρχισε επίσης να φθίνει. Και η δυναμική εμφάνιση του Ιράν από την μια, αλλά και τοποθέτηση της Αιγύπτου ως διαμεσολαβητή ανάμεσα σε Τουρκία και Ιράν σηματοδοτούσε, επίσης, μια ακόμα απώλεια για την ένοπλη αντιπολίτευση. Όπως φάνηκε σε κάθε προσπάθεια μεσολάβησης ή αποστολής παρατηρητών, οι ισλαμιστές ξεκινούσαν αρνητικά και μετά οδηγούσαν την αποστολή σε αποτυχία, ακριβώς γιατί κάθε ουδέτερος παρατηρητής πιστοποιούσε, ότι όσα μετέδιδαν οι χρηματοδότες της αντιπολίτευσης ήταν υπερβολές. Έτσι, η αντιπολίτευση προτιμούσε να ελέγχει την ροή των πληροφοριών και ταυτόχρονα, να έχει ένα είδος μονοπωλίου στην εκπροσώπηση στον αραβικό κόσμο – αφού η Συρία είχε εκδιωχθεί από τον αραβικό σύνδεσμο, όπου επικράτησαν οι μοναρχίες του Κόλπου. Σε αυτό το πλαίσιο, η αποστασιοποίηση της Αιγύπτου - που δήλωσε μάλιστα ότι ήταν ενάντια σε στρατιωτική επέμβαση - ήταν σαφώς προβληματική.

Το ευρύτερο σκηνικό δεν ήταν επίσης, ευχάριστο με την διόγκωση των επιθέσεων των κούρδων ανταρτών. Σε αυτό πλαίσιο, η Τουρκία φάνηκε να παίρνει πρωτοβουλία για δημιουργία νέας θεαματικής κρίσης. Όταν ένας μυστηριώδης όλμος, έπεσε σε τούρκικο έδαφος και σκοτώθηκαν πέντε άτομα, η τουρκική κυβερνητική ελίτ προσπάθησε αμέσως, να δημιουργήσει συνθήκες πολέμου. Το ΝΑΤΟ σε μια ακόμα ειρωνική στροφή της ιστορίας, εξέδωσε ανακοίνωση υπέρ του σεβασμού των τουρκικών συνόρων, τη στιγμή που η Τουρκία αναζητούσε τρόπο επέμβασης στην Συρία. Προφανώς, μια νατοϊκή συμμετοχή δεν φάνηκε να προχωρά. Όμως, ο Ερτογάν και ο κύκλος του φαίνονται αποφασισμένοι να ωθήσουν την σύγκρουση – άγνωστο ωστόσο μέχρι πού. Ήδη, οι προσπάθειες της Τουρκίας να το παίξει χωροφύλακας προκάλεσαν την αντίδραση του Ιράκ. Η κυβέρνηση της Βαγδάτης κάλεσε την Τουρκία να αποσύρει τις δυνάμεις της από το βόρειο Ιράκ, όπου γίνεται προσπάθεια από τον τουρκικό στρατό να αντιμετωπιστούν οι βάσεις των κούρδων ανταρτών.

Η ευρύτερη γεωπολιτική κατάσταση και η εμπειρία της αντιπαράθεσης στην Συρία δείχνει ότι υπάρχει πιθανότητα ο όλμος να μην έπεσε τυχαία. Η συριακή κυβέρνηση προσπάθησε να ρίξει την ένταση, και ανέλαβε την ευθύνη, αλλά είναι μια περιοχή και μια περίοδος όπου το «γεγονός» και η «κατασκευή» είναι κοντινές έννοιες. Την ίδια εβδομάδα, άλλωστε συνέβηκαν δύο άλλα γεγονότα που μπορεί να συνδέονται: σε μια επίθεση στον Λίβανο, σκοτώθηκε ηγετικό στέλεχος της Χιζμπολλάχ, ενώ στους «δρομους» της Τεχεράνης, προκλήθηκε μια απότομη πτώση του τοπικού νομίσματος απέναντι στο δολάριο, κάτι το οποίο αποδόθηκε, στα δυτικά μέτρα στο πλαίσιο του εμπάργκο. Αλλά, με δεδομένο ότι σχετικές δηλώσεις  για την επίδραση του εμπάργκο - κυκλοφορούσαν από πριν, είναι πιθανό να προκλήθηκε ένα και είδος οικονομικής  παρέμβασης για να κατασκευαστεί εσωτερική κρίση.  Υπήρξαν μια μικρή διαδήλωση, αλλά χωρίς συνέχεια. Στο ευρύτερο πλαίσιο, θα μπορούσε κάποιος να καταγράψει, επίσης, την σχετικά επιτυχημένη παρουσία του Αχμαντινετζάντ στον ΟΗΕ - ο οποίος μάλιστα εμφανίστηκε και μαζί με τους ηγέτες του Πακιστάν και του Αφχανισταν -, σε αντίθεση με τον Νετανιαχου που αποκόμισε ειρωνικά σχόλια ακόμα και από φιλοσιωνιστες.

Το παιχνίδι είναι ευρύτερο  και καλύπτει όλη την Μέση Ανατολή, μέχρι την κεντρική Ασία. Η Τουρκία μπορεί να κινηθεί προς ένα είδος ελεγχόμενου σύγκρουσης, όπως με το βόρειο Ιράκ ή μπορεί να κάνει την μοιραία κίνηση για πόλεμο. Με απρόσμενες όμως συνέπειες. Και βέβαια, πιο κάτω υπάρχει και η άλλη διάσταση: η διαμάχη Ισραήλ-Ιράν.

Αναδημοσίευση από Δέφτερη Ανάγνωση, 5.10.2012

www.defterianaynosi.com