Κάτι αλλάζει στο φαντασιακό της «Ταχρίρ»

Από τη Λιβύη στο Μπαχρέιν, οι αραβικές κινητοποιήσεις αποκτούν εσωτερικές διαφοροποιήσεις

Οι συγκρούσεις, την Παρασκευή 12/10, στην πλατεία Ταχρίρ ήταν σημαντικές, ιδιαίτερα για τον συμβολισμό τους. Εκείνη την ημέρα συγκλίνουν στην πλατεία δυο πορείες: την μια την οργάνωναν αριστερές και κοσμικές ομάδες - όπως το κίνημα της 6^ης Απριλίου - ενώ από την άλλη ήταν οι οπαδοί της μουσουλμανικής αδελφότητας. Το αίτημα ήταν κοινό – διαμαρτύρονταν γιατί το δικαστήριο είχε αποφασίσει την αθώωση των κατηγορούμενων για επίθεση στους διαδηλωτές το 2011, κατά την διάρκεια των κινητοποιήσεων για ανατροπή του Μουμπάρακ. Σύντομα, όμως, οι δυο συγκεντρώσεις εξελίχθηκαν σε ανοιχτή αντιπαράθεση, φέρνοντας στην επιφάνεια το ρήγμα που όλο και βαθαίνει ανάμεσα στους κοσμικούς και τους ισλαμιστές. Τα συνθήματα που ενόχλησαν ιδιαίτερα τους ισλαμιστές είχαν ακριβώς να κάνουν με τον νέο ηγέτη της χώρας και την υπακοή του στους «πνευματικούς ηγέτες» της αδελφότητας.

Τα σύμβολα της αντιπαράθεσης ήταν ενδιαφέροντα, επίσης: από την μια ένα πλήθος ντυμένο κοσμικά και από την άλλη το συντηρητικό πλήθος των ισλαμιστών με τις μαντίλες. Και στο πρώτο πλήθος, κυκλοφορήσαν και οι φωτογραφίες του Νάσερ. Η αντιπαράθεση του Μορσι με τον Γ. Εισαγγελέα κατέληξε σε ήττα του προέδρου. Μετά από την στήριξη του Γ. Εισαγγελέα από τους δικαστές και την κατακραυγή ότι ο Μόρσι προσπαθούσε να επιβάλει τις απόψεις του, ο ηγέτης της μουσουλμανικής αδελφότητας αναγκάστηκε να υποχωρήσει. Οι συγκρούσεις στην Ταχρίρ έδειχναν ότι ακόμα και όσοι θεωρούσαν ένοχους τους κατηγορούμενους δεν συμφωνούσαν, πια, με το Μόρσι. Είναι αυτή η επανεμφάνιση της κοσμικής αριστεράς που ενδεχομενως να σηματοδοτήσει τις επόμενες εξελίξεις.

Ανάλογα, σε σχέση με τις διαφοροποιήσεις, σε άλλο μοτίβο είχαμε και στη Λιβύη. Το κοινοβούλιο που εκλέγηκε το καλοκαίρι διαφημίστηκε μεν στα Δυτικά ΜΜΕ, ότι δεν χαρακτηρίζονταν από την επικράτηση των ισλαμιστών – όπως την Αίγυπτο και την Τυνησία. Όμως, όταν έγιναν οι πρώτες προσπάθειες για σύσταση «κυβέρνησης», οι ισλαμιστές που είχαν πάρει πολύ λιγότερους ψήφους, φάνηκαν να έχουν το πάνω χέρι μέσα από εξαγορές και τοπικές συμμαχίες, αφού η μεγάλη πλειοψηφία όσων εκλέγηκαν ήταν ουσιαστικά ανεξάρτητοι, με στόχο, είτε την προσωπική τους ανέλιξη, είτε την αντιπροσώπευση των κοινοτήτων τους. Και σε αυτό το πλαίσιο, τα χρήματα του Κατάρ έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην αλλαγή ισορροπιών. Αυτό οδήγησε ουσιαστικά στον αποκλεισμό των υποτιθέμενων κοσμικών του πρώην ηγέτη της αντιπολίτευσης - και όρων υπουργού του Καντάφι -] Τζιμπρίλ.

Αυτό, όμως, κράτησε και πάλιν πολύ λίγο. Καθώς, η κατάσταση στη χώρα παραμένει ανεξέλεγκτη με τους ενόπλους, εμφανίστηκαν δυο νέα ζητήματα: ένοπλοι από τη Μισράτα απειλούσαν να επιτεθούν στην κανταφική πόλη Bani Walid, ενώ διαμαρτυρόμενοι από μια άλλη δυτική πόλη, την Ζαουϊγια, εισέβαλαν στη συνέλευση των αντιπρόσωπων, απαιτώντας να ξαναγινεί η κατανομή των υπουργείων. Τελικά, απορρίφθηκε όχι μόνο η εισήγηση για υπουργούς, αλλά και ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Την, Κυριακή επιλέγηκε άλλος. Στη Δύση μπορεί να θεωρούν την Λιβύη, ήδη ένα αποτυχημένο κράτος - με τεράστιο πλούτο όμως που χρειάζεται «διαχείριση» -  αλλά μέρος του ζητήματος είναι ότι οι εσωτερικές αντιπαραθέσεις (κανταφικών και αντικανταφικών, κοσμικών και ισλαμιστών) θα συνεχίσουν να διαπλέκονται με τα τοπικά, ιστορικά, αλλά και τα ευρύτερα γεωπολιτικά συμφέροντα και δυναμικές δημιουργώντας ένα κοκτέιλ το οποίο η Δύση, μάλλον, δεν θα μπορεί να ελέγχει εύκολα – όπως φαίνεται, ήδη, στο Μάλι και όπως φάνηκε με την δολοφονία του αμερικανού πρέσβη στη Βεγγάζη.

Ήδη, η απογοήτευση ενός Γάλλου, μέλους του διπλωματικού σώματος είναι εκφραστική.

http://www.counterpunch.org/2012/10/09/the-hijacking-of-libyan-democracy/

Οι ανησυχίες, πάντως, για τις διαφοροποιήσεις δεν εστιάζουν μόνο στην βόρεια Αφρική. Ήδη, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα εκδώσαν και ανακοίνωση, ότι συνέλαβαν ισλαμιστές και η βασική τους θέση, που αντικατοπτρίζει και την θέση των Σαουδαράβων, είναι ότι η μουσουλμανική αδελφότητα δεν εκπροσωπεί το «σωστό Ισλάμ» και ότι είναι επικίνδυνη για τους «θεσμούς» – εννοεί τη μοναρχία. Έτσι, καθώς, απλώνονται οι αντιπαραθέσεις ανάμεσα σε κοσμικούς/αριστερούς και ισλαμιστές, η παράμετρος των εσωτερικών συγκρούσεων στο ίδιο το ισλαμικό κινημα/χωρο αρχίζει να αναδύεται, επίσης.

Ήδη, στο Μπαχρέιν όπου το 70% του πληθυσμού είναι σιήτες που διοικούνται από ένα σουνίτη βασιλιά, οι κινητοποιήσεις  συνεχίζονται, παρά την καταστολή. Και εκεί, βέβαια, εκτός από τις ενδοισλαμικές διαφωνίες υπάρχει και η γεωπολιτική αντιπαράθεση Ιράν-Σαουδικής Αραβίας.

Αναδημοσίευση από Δεφτερη Ανάγνωση, 16.10.2012

www.defterianaynosi.com