ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ: Συνεργασία, διαξιφισμοί και αντιτιθέμενα συμφέροντα

Ο Οργανισμός με πρωταγωνιστές την Τουρκία, το Ιράν και το Πακιστάν διεκδικεί διεθνή ρόλο

Ολοκληρώθηκαν την περασμένη Τρίτη οι εργασίες της 12ης Συνόδου του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας που διεξήχθησαν στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, με στόχο την παραπέρα ανάπτυξη των οικονομικών και εμπορικών δεσμών των χωρών - μελών του Οργανισμού, που συμπεριλαμβάνουν επτά ασιατικές χώρες και τρεις ευρασιατικές. Ο συγκεκριμένος Οργανισμός δημιουργήθηκε το 1985 από την Τουρκία, το Ιράν και το Πακιστάν για την «προώθηση οικονομικής, τεχνικής και πολιτιστικής συνεργασίας», ενώ μετά τη ανατροπή του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ και τη διάλυση του ενιαίου κράτους, εντάχθηκαν σ' αυτόν το φθινόπωρο του 1992, οι πρώην σοσιαλιστικές Δημοκρατίες του Αζερμπαϊτζάν, του Καζακστάν, του Κιργιστάν, του Τατζικιστάν, του Τουρκμενιστάν και του Ουζμπεκιστάν όπως επίσης και το Αφγανιστάν.

Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρέθηκε η προώθηση των συμφερόντων των μονοπωλιακών ομίλων της κάθε χώρας, με έμφαση στις εμπορικές συναλλαγές και στις ενεργειακές υποδομές, στη δημιουργία ζώνης ελεύθερου εμπορίου έως το 2015, καθώς και στη δημιουργία Περιφερειακού Ταμείου, που θα έχει στόχο την άμεση ανταπόκριση και βοήθεια σε περίπτωση ξαφνικής αλλαγής των τιμών στα τρόφιμα σε μια χώρα. Σημειώθηκε από τους παρευρισκόμενους πως οι βασικοί κίνδυνοι που υπάρχουν στην περιοχή είναι η «τρομοκρατία», η φτώχεια, ο αναλφαβητισμός, η παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων και η διακίνηση ναρκωτικών. Καμία αναφορά, τουλάχιστον, με βάση όσα δημοσιεύτηκαν στα τοπικά μέσα ενημέρωσης, δεν υπήρξε για τη συνεχιζόμενη κατοχή στο Αφγανιστάν, τις αμερικανικές επιθέσεις στο Πακιστάν, τις πιέσεις κατά του Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα, ούτε για τη φτώχεια και εξαθλίωση των λαών αποτέλεσμα της καπιταλιστικής παλινόρθωσης στις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες.

Προτεραιότητα η οικονομική ανάπτυξη

Παίρνοντας το λόγο, ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ, η χώρα του οποίου παρέλαβε την προεδρία του Οργανισμού από την Τουρκία, υποστήριξε πως «η αλληλεγγύη μας, οι κοινές μας προσπάθειες θα μας φέρουν νέα ανάπτυξη, νέα επιτεύγματα, για την ευημερία των λαών μας». Πρόσθεσε πως «δεν θα μπορέσουμε να αποκτήσουμε πραγματική ανεξαρτησία χωρίς μια ισχυρή οικονομία. Θα είναι δύσκολο να δημιουργήσουμε καλές συνθήκες διαβίωσης χωρίς μια δυναμική οικονομική βάση, σημαντικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις στον 21ο αιώνα. Ενας από τους βασικούς στόχους του Οργανισμού είναι η ενθάρρυνση οικονομικής ανάπτυξης στις χώρες μας».

Από τη μεριά του, ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε πως ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας είναι ένας πολύ σημαντικός οργανισμός για την επέκταση της οικονομικής συνεργασίας των μελών του, καθώς «καλύπτει χώρες που ο συνολικός πληθυσμός τους ξεπερνά τα 400 εκατομμύρια ανθρώπους». Πρόσθεσε πως στη σύνοδο υιοθετήθηκε το σχέδιο δράσης έως το 2015 και αποφασίστηκε να αυξηθεί το εμπόριο κατά 20% ανάμεσα στα κράτη - μέλη. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην απόφαση να δοθεί στα κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου, ψευδοκράτος, το καθεστώς του παρατηρητή του οργανισμού. Για την ανάδειξη των προτεραιοτήτων της περιφερειακής οικονομικής συνεργασίας έκανε λόγο και ο υπουργός Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν, Αλμαρ Μαμεντιάροφ και στην ίδια ρότα κινήθηκε και η ομιλία του Προέδρου του Τατζικιστάν, Εμομάλι Ραχμόν.

Για τα ζητήματα της λεγόμενης «τρομοκρατίας» μίλησαν τόσο ο Πρόεδρος του Πακιστάν Ασίφ Αλί Ζαρντάρι όσο και ο Πρόεδρος του Αφγανιστάν, Χαμίντ Καρζάι. Ο δεύτερος, μάλιστα, αναφερόμενος σε οργανώσεις του τύπου «Αλ Κάιντα» έκανε έκκληση στους παρευρισκόμενους να αποτρέπουν τη διακίνηση όπλων και άλλων υλικών που μπορεί να αξιοποιήσουν τρομοκράτες στο Αφγανιστάν. Από τη μεριά του, ο Ιρανός Πρόεδρος Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ πρότεινε τη δημιουργία πολιτικού φόρουμ μέσα στον Οργανισμό, ώστε να συντονίζονται οι ενέργειες σε διεθνές επίπεδο, να βοηθιούνται οι χώρες - μέλη να επιλύουν τις διαφορές τους.

Συνάντηση Ερντογάν - Αχμαντινετζάντ

Στο περιθώριο της Συνόδου πραγματοποιήθηκαν διάφορες διμερείς συναντήσεις. Ιδιαίτερης σημασίας ήταν αυτή του Ερντογάν με τον Αχμαντινετζάντ την περασμένη Τρίτη όπου συζήτησαν για τις εξελίξεις στη Συρία και αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με την πρόσφατη επίσκεψη του ειδικού απεσταλμένου του Αραβικού Συνδέσμου - ΟΗΕ Λακχντάρ Μπραχίμι όσο και τη δημιουργία νέου διαύλου επικοινωνίας μέσω των υπουργείων Εξωτερικών της Τουρκίας και του Ιράν για την εντατικοποίηση του διαλόγου και τη συνεργασία για τη λήξη της αιματοχυσίας στη Συρία. Ο Ερντογάν πρότεινε τη δημιουργία τριμερούς μηχανισμού, για να ασχοληθεί με τις συγκρούσεις της Συρίας, που μπορεί να αποτελείται, όπως είπε, από την Τουρκία, το Ιράν και την Αίγυπτο, ή την Τουρκία, το Ιράν και τη Ρωσία. Από τη μεριά του, ο Αχμαντινετζάντ υποστήριξε πως η καλύτερη λύση στο πρόβλημα είναι η διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών.

Συνεργασία και ανταγωνισμοί

Η συνεργασία αυτών των χωρών στα πλαίσια του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας αποτελεί μέρος του σχεδίου των κυρίαρχων δυνάμεων να εξασφαλίσουν παραπέρα κέρδη για το κεφάλαιο, σε βάρος των λαών τους. Ωστόσο, υπάρχουν και ανταγωνισμοί και διαξιφισμοί ανάμεσα στις ίδιες χώρες, τόσο όσον αφορά τον ενεργειακό πλούτο της περιοχής της Κασπίας Θάλασσας, που περιβάλλεται από πέντε χώρες (Αζερμπαϊτζάν, Ιράν, Καζακστάν, Τουρκμενιστάν και Ρωσία), όσο και για την προώθηση των γεωπολιτικών συμφερόντων.

Πρόσφατα (14/10) ο «Ριζοσπάστης» είχε δημοσιεύσει άρθρο όπου αναδεικνύονται τα συμφέροντα των διάφορων χωρών της περιοχής για τον πλούτο της Κασπίας, όπου, όπως σημειώνεται «κάτω από τα 371 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα που καταλαμβάνουν τα νερά της Κασπίας υπολογίζεται πως βρίσκονται 10 δισεκατομμύρια τόνοι πετρελαίου, ενώ οι ποσότητες φυσικού αερίου μετριούνται σε δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα».

Η Κασπία αποτελεί σημαντικό δίαυλο μεταφοράς από την Κεντρική Ασία προς την Ευρώπη, από τη Ρωσία και το Καζακστάν προς την περιοχή του Περσικού. Το καθεστώς της Κασπίας δεν έχει ξεκαθαριστεί, παρ' όλο που υπάρχουν διάφορες διμερείς συμφωνίες (Ρωσία, Καζακστάν, Αζερμπαϊτζάν), οι οποίες όμως δεν αναγνωρίζονται από το Ιράν και το Τουρκμενιστάν. Ιδιαίτερης σημασίας για την ευρύτερη περιοχή είναι και οι αμερικανο-ισραηλινές απειλές κατά του Ιράν, αλλά και η ένοπλη σύγκρουση στη γειτονική Συρία και η θέση που παίρνει κάθε χώρα - μέλος του Οργανισμού. Δεν είναι τυχαίο πως στην περιοχή της Κασπίας υπάρχει έντονη στρατιωτικοποίηση με στρατιωτικά γυμνάσια (Τουρκμενιστάν, Ρωσία), ισχυρούς στρατιωτικούς στόλους (Ιράν, Ρωσία, Καζακστάν), αλλά και ανάπτυξη ξένων στρατιωτικών σταθμών - βάσεων, όπως αυτής στο Αζερμπαϊτζάν με τη δημιουργία 7 αμερικανικών σταθμών ραντάρ.

Αναδημοσίευση από Ριζοσπάστη, 20 Οκτωβρίου 2012